Wat was de inspiratie achter het verhaal van Klagende kampeerders sterven sneller?

Op verschillende momenten in mijn middelbareschooltijd en studentenjaren heb ik gespeeld met het idee om een eigen verhaal te schrijven. In die eerste periode dacht ik vooral aan een “hervertelling” van Robin Hood omdat ik mijn beeld van de bekende boogschutter nog niet had herkend in een boek, film of serie. In de tweede wilde ik erg graag mijn ervaringen als campingreceptionist in Frankrijk op papier vastleggen. Beide plannen heb ik echter snel weer opgeborgen: ik was te jong of had te weinig materiaal om me op te baseren. In plaats daarvan heb ik me beziggehouden met wat later Het Project en Lotgenoten is geworden. Toen die duologie was afgerond had ik inmiddels nog twee drukke Franse zomers achter de rug en bleek ik wél over voldoende stof te beschikken om er een ietwat samenhangend verhaal van te maken.

Bovendien had ik in die laatste seizoenen opvallende gebeurtenissen en confrontaties met klanten en collega’s schematisch bijgehouden om ze me zeker te kunnen herinneren en eventueel te gebruiken. Uit die notities zijn uiteindelijk de twee verhaallijnen van Klagende kampeerders sterven sneller voortgevloeid. Enerzijds wilde ik heel graag de bedenkelijke houding van vakantiegangers aankaarten en anderzijds was het mijn bedoeling om de unieke sfeer van een familiecamping en de relatie tussen collega’s te beschrijven. Ik hoop dat ik daarin ben geslaagd.

Zijn alle gebeurtenissen echt gebeurd tijdens jouw tijd als receptionist op vakantiedomeinen of...?

Nee, maar de meeste wel. Grofweg zijn de conflicten met klanten waargebeurd en zijn de scènes met het lijk verzonnen, al klopt dat niet helemaal. Een van de meest aangrijpende gebeurtenissen was namelijk de aanranding van een jong meisje door een onbekende medekampeerder, en die heeft wel gediend als basis voor de “verzonnen” verhaallijn. De verhouding zal zo’n 75 % waar en 25 % niet waar zijn. 

Het boek belooft een mix van waargebeurde feiten en fictie. Hoe heb je deze twee elementen in balans gebracht tijdens het schrijven?

Ondanks de klagende kampeerders waren de zomers die ik heb doorgebracht op Franse campings telkens twee maanden waarin ik ontzettend gelukkig was. Die periodes waren een mix van vrijheid, zelfstandigheid en vriendschap, en het leek me leuk om te proberen die aparte setting en sfeer in een verhaal te gieten. Zoals Jonas Jonasson schrijft in het voorwoord van De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween is wie alleen de waarheid vertelt het evenwel niet waard om naar te luisteren. Een puur autobiografisch verslag zou dus vlug vervelen, waardoor ik op zoek ben gegaan naar een manier om spanning toe te voegen en het tempo hoog te houden. Via de notities over de aanranding heeft zich dan stilaan de uiteindelijke structuur gevormd van lange hoofdstukken en korte vooruitblikken die elkaar afwisselen tot beide plotlijnen mekaar kruisen.

Voor mij vat één quote uit het boek de kern perfect samen: moord is bijzaak. Klagende kampeerders is geen thriller of moordmysterie maar vooral een middel om uit te drukken hoe ik me gedurende die vijf zomers in Franrijk heb gevoeld.

De setting van het verhaal, een Franse camping, lijkt cruciaal te zijn voor de sfeer en het plot. Vertel: hoe was jouw tijd als receptionist op zo'n camping?

Die was altijd verdeeld in drie stukken: een vluchtige teleurstelling bij aankomst, een lange combinatie van frustratie en geluk, en tot slot een korte neerslachtigheid.

Om een of andere reden viel de entree steeds tegen of liep er iets mis: de chauffeur kwam niet opdagen, ik moest mijn kamer nog zelf dweilen, de beloofde avondmaaltijd was niet voorzien, het wifinetwerk lag plat, de camping toonde anders dan op de foto’s … Die ontgoocheling maakte echter gaandeweg plaats voor kwaadheid jegens de gasten en samenhorigheid tussen collega’s: het ene overdag, het andere ’s avonds. Na bijna twee maanden was die onderlinge band best sterk en had ik helemaal geen zin om al terug naar huis te gaan. De laatste dagen verliepen dan ook steevast in een droevige stemming omdat medewerkers een voor een verdwenen. Gelukkig duurde die middelste periode het langst.

Een camping is een vreemde omgeving. Zelfs de meest beschaafde reiziger levert blijkbaar zijn goede manieren in als waarborg bij de receptie en haalt deze pas weer op wanneer hij of zij vertrekt, wat zowel voor komische als frustrerende taferelen zorgt. Desondanks zou ik onmiddellijk een nieuw seizoenscontract  tekenen.

Het idee van een groep vrienden die betrokken raakt bij een sterfgeval roept meteen vragen op over schuld. Wat wilde je over dit onderwerp overbrengen aan de lezers?

Het sterfgeval is de motor die het verhaal in gang zet, het draaiende houdt én mij de kans biedt om mijn ervaringen uit de doeken te doen zonder het te veel te laten lijken op een autobiografisch verslag. Schuld is bijgevolg niet het belangrijkste thema en het was al helemaal niet de bedoeling om de lezers er op belerende wijze over aan te schrijven, want strikt genomen begaan de vrienden een misdaad waarvoor ze eigenlijk achter de tralies zouden moeten belanden. Toch komt het wel aan bod in de innerlijke monologen van de protagonist en in de dialogen tussen de personages. Wie heeft wat gedaan? Hoe gaan ze ermee om? Wat zijn mogelijke gevolgen en hoe kunnen ze deze vermijden? Op die manier heb ik geprobeerd om de dynamiek tussen de karakters te schetsen. Ze bevinden zich tenslotte in een extreme situatie waarin ook extreme emoties vaak de bovenhand nemen. Die zijn voor iedereen anders en het was erg leuk en interessant om me te verbeelden hoe mijn ex-collega’s zich zouden hebben gedragen.

Hoe heb je de zeven karakters ontwikkeld en hun onderlinge relaties gevormd?

Sommige personages zijn bijna rechtstreekse kopieën van echte collega’s die ik heb ontmoet op een van de campings, maar de meeste zijn een samenvoeging van verschillende medewerkers die min of meer dezelfde functie uitoefenden. Kennissen uit de eerste twee zomers hoeven zich alvast geen zorgen te maken, blijkbaar hebben zij geen blijvende indruk nagelaten 😉.

Ter voorbereiding heb ik karakterschetsen gemaakt en daarbij soms een aantal eigenschappen zoals naam, nationaliteit en uiterlijk veranderd. Vanaf dan is het – denk ik – een kwestie van ze juist in te passen in het grotere geheel, al heb ik me ook in dat geval laten leiden door de werkelijkheid. Het helpt natuurlijk dat ik zelf de protagonist ben en het verhaal zich voornamelijk afspeelt in zijn hoofd 😊.

Thrillers schrijven vereist vaak een zorgvuldige planning en plotwendingen. Hoe ben je er – naar jouw mening – in geslaagd om de spanning op te bouwen en de lezers te verrassen?

Eerst en vooral: ik beschouw Klagende kampeerders sterven sneller niet als een thriller en heb dat nooit gedaan, waardoor het schrijfproces mogelijk afwijkt van wat gebruikelijk is bij titels uit dat genre. De spanning helpt, maar is voor mij niet het voornaamste element in dit boek.

Vooraleer ik begon te schrijven aan mijn vorige twee verhalen, Het Project en Lotgenoten, had ik de opbouw tot in de puntjes voorbereid. Voor Klagende kampeerders heb ik dat niet gedaan. Hoewel ik de notities over aanvaringen met gasten had bewaard, was ik niet meteen van plan om die verder uit te werken. Toen corona de wereld stillegde en we gedwongen thuis zaten, heb ik die aantekeningen nog eens bekeken en heb ik een korte tekst geschreven die de proloog van een eventueel verhaal zou kunnen zijn. Vervolgens heb het maandenlang laten liggen, tot ik in mijn eerste jaar als leerkracht de column behandelde tijdens de lessen Nederlands. Blijkbaar sluimerde de drang om met die anekdotes aan de slag te gaan toch ergens, want ik heb voor de leerlingen een column bedacht over de confrontatie met een gaste die nadrukkelijk informeerde naar de sluiting van het zwembad.

Die tekst sloeg aan bij mijn klas en sindsdien heb ik regelmatig stukken toegevoegd. Nadat de uitgeverij me haar fiat had gegeven, heb ik me er intensiever op toegelegd. De samenvatting met spoilers en plotwendingen was snel klaar, daarna ontstond het idee om telkens een flashforward te laten volgen op een gewoon hoofdstuk en zo de spanning erin te houden. Uiteindelijk ben ik op basis van dat geraamte beginnen schrijven: zonder veel richtlijnen en met slechts het algemene verloop van het verhaal in mijn achterhoofd.

Het boek belooft een mix van spanning en comedy. Hoe vermeng je die twee?

De humor zit vooral in de “lange” hoofdstukken, de spanning in de korte vooruitblikken. Op een bepaald punt in het laatste kwart van het verhaal kruisen beide plotlijnen elkaar. De komische delen zijn niet of amper aangedikt, maar meestal een waarheidsgetrouwe weergave van gebeurtenissen op de campings. Ik had ook niet de bedoeling om opzettelijk grappig te zijn, zo waren die situaties nu eenmaal. Toch heb ik heel veel plezier beleefd aan het neerschrijven ervan.

Hoewel de spannende flashforwards grotendeels zijn verzonnen, vinden ze hun oorsprong in twee aparte voorvallen die een diepe indruk hebben gemaakt op mij en mijn toenmalige collega’s. Telkens ging het om de aanranding van een jong meisje door een kampeerder of een medewerker. Ze tonen het contrast tussen het lachwekkende gedrag van de gasten enerzijds en hun ronduit misdadige houding anderzijds, maar bewijzen allebei dat een vakantiedomein een zeer vreemde omgeving is waarin voor sommigen blijkbaar andere normen en waarden gelden dan erbuiten.

Als kampeerder: geef één grote 'do' aan, en één grote 'don't'?

Do: lees dit boek vooraleer je er nog eens op uit trekt met je tent, caravan of mobilhome. Op die manier krijg je hopelijk een beetje inzicht in het leed dat kampeerders de werkkrachten op de campings berokkenen en houd je er rekening mee in de toekomst 😉

Don’t: ren niet meteen naar de receptie bij de minste tegenslag. Tel rustig tot tien, drink wat, ga even zitten en overweeg dan nog eens of het echt de moeite loont. De receptionist met dienst zal je dankbaar zijn.

Tot slot, wat kunnen lezers verwachten van jouw volgende boek, zijn er al plannen?

Nee, er zijn nog geen concrete plannen. Ik denk erover om een verhaal te schrijven dat zich situeert in een schoolse context en heb een document met ideeën. Eerst eens zien hoe Klagende kampeerders sterven sneller het doet! 😊