De zondebok

• 15 juni 2024
• Nederlandstalig
• Jelle van de Kruijs

De zondebok

• Serie

  N.v.t.

• Auteur(s)

  Kasper van Beek

• Uitgeverij(en)

  Cargo

• Jaar van uitgave

  2024

• Thrillzone score

  5
• Deel deze recensie

De 39-jarige Kasper van Beek verdiende zijn strepen in de wereld van film en televisie. In de rol van producent, screenwriter en regisseur is hij een drijvende kracht achter verschillende hitseries en -films zoals Dag & Nacht (2023), Força Koeman (2021), De Sleutelbewaarder (2014) en Game (2013). In 2018 vloeide uit zijn creatieve pen geen filmscript maar een boek. Zijn thrillerdebuut Vogelvrij was een feit. Met nominaties voor de Gouden Strop en de Schaduwprijs, nam zijn literaire carrière eveneens een vlucht. Ook zijn tweede thriller De honger werd zeer goed ontvangen en stond op de shortlist van onze eigen ThrillZone Awards. 

Na vier jaar wachten op een volgend boek en de lovende kritieken die zijn voorgaande boeken ontvingen, zijn de verwachtingen voor De zondebok hooggespannen. Kan Van Beek deze waarmaken?

Jonas van der Valk ontwaakt in een onbekende hotelkamer en kan zich niet herinneren hoe hij daar terecht is gekomen. Verward probeert hij de weg terug naar huis te vinden, maar hij merkt al snel dat de wereld onbegrijpelijk is veranderd. Wanneer hij deze warrige situatie probeert te ontrafelen wordt de grond onder zijn voeten weggeslagen. Waar in het hoofd van Jonas maar één dag is verstreken, is het in werkelijkheid vijftien jaar later. Vijftien jaar waarin Jonas heeft vastgezeten in de gevangenis voor de moord op zijn vrouw. Een realiteit die Jonas maar moeilijk kan accepteren. In totale ontreddering gaat hij op zoek naar antwoorden. Een zoektocht die niet zonder risico’s is, want niet iedereen wil dat Jonas de waarheid ontdekt… 

De zondebok is van begin tot eind in nevelen gehuld. Wat is er met Jonas de afgelopen 15 jaar gebeurd? Waarom kan hij zich niets herinneren? Heeft hij echt zijn vrouw vermoord? Van Beek werpt meerdere vragen op die de lezer prikkelen om constant een nieuwe bladzijde om te slaan in de zoektocht naar antwoorden. 

Naast dat Jonas moet dealen met een gapend gat van vijftien jaar in zijn geheugen en de aanname hij zijn vrouw heeft vermoord is hij zelf ook vijftien jaar ouder geworden. Wanneer niet alleen zijn geest, maar ook zijn lichaam hem bij tijd en wijle in de steek laat, is dat een harde realiteit voor het personage. De stadia van ontkenning, frustratie en acceptatie die Jonas doorloopt, weet Van Beek op een geloofwaardige en emotionele manier te schetsen. 

Emoties als verwarring, boosheid, verdriet en onbegrip die zich van Jonas meester maken, voelen rauw en echt. Je kunt niet anders dan meeleven met het personage, waardoor zijn zoektocht naar de waarheid nog eens vele malen meeslepender wordt. Deze zoektocht verloopt niet zonder slag of stoot en Jonas wordt vaker tegengewerkt dan dat het meezit. Het perspectief switcht regelmatig naar de mysterieuze en fascinerende Goran, een fixer die Jonas constant op de hielen zit. 

Op pijlsnelle wijze met scherpe dialogen, goed getimede actiescènes en een ijzersterk plot neemt Van Beek je mee in een beklemmend verhaal dat hij steeds verder vormgeeft aan de hand van flashbacks en nieuwe onthulling in het heden. Door de korte hoofdstukjes vlieg je door dit boek heen. Kijk niet raar op als je zo 50 of zelfs 100 bladzijdes verder bent. Je wil gewoon niet stoppen met lezen. De zondebok is zo’n boek dat in je hoofd gaat zitten en dat je niet meer loslaat. 

Jonas komt stapje voor stapje steeds dichter bij de waarheid. Deze opbouw is voor de lezer erg prettig, omdat je het gevoel hebt met het personage ergens naartoe te werken. Van Beek voert zijn lezers voldoende brokjes informatie om geboeid te blijven, maar verklapt niet te veel, waardoor hij erin slaagt de spanning en het mysterie tot het allerlaatste moment intact te houden.

De enige kritiekpuntjes zijn dat Van Beek meer had mogen ingaan op hoe het proces van geheugenverlies bij Jonas is ingetreden en zijn tijd in de gevangenis. Dat had het boek net nog wat extra diepte gegeven. 

Maar dat Van Beek een weergaloze thrillerauteur is, wordt met De zondebok opnieuw duidelijk. Vanaf de eerste pagina drukt hij het gaspedaal vol in en verslapt hij niet. De auteur vliegt geen enkele keer uit de bocht en houdt zijn doel voor ogen. Van Beek heeft met De zondebok zonder twijfel een thriller geschreven die het verfilmen waard is. Zijn werk is entertainment van de bovenste plank. Met een zenuwslopend einde dat al je zintuigen op scherp zet, weet Van Beek je hele wereld op z’n kop te zetten. Het einde tart met de wetten van de realiteit, maar is daardoor niet minder goed. Het slotstuk zal je verbazen en wegblazen. Het enige onbevredigende gevoel dat je aan het lezen van De zondebok zult overhouden is dat het boek zo snel uit is.