Kinderen van de tijd

• 01 juli 2023
• Science Fiction
• Mads Bruynesteyn

Kinderen van de tijd

• Serie

  Kinderen van de tijd

• Auteur(s)

  Adrian Tchaikovsky

• Uitgeverij(en)

  Iceberg Books

• Jaar van uitgave

  2023

• Thrillzone score

  5
• Deel deze recensie

Waar veel Nederlandstalige uitgeverijen het pad van Science Fiction-boeken links laten liggen, kiest Iceberg Books er juist voor deze route wel te bewandelen. Er is een reden dat veel uitgevers het niet aan durven, want SF is in Nederlands taalgebied lang niet zo populair als in bijvoorbeeld Engeland of Amerika. Het initiatief van Iceberg Books is te prijzen, want met hun enthousiasme en lef trachten ze het Nederlandse en Vlaamse publiek warm te maken voor de beste SF. En hoe kan je de schare lezers beter van dienst zijn met Kinderen van de tijd, het prijswinnende boek van Adrian Tchaikovsky. Dit in 2015 gepubliceerde boek wordt gezien als één van de beste SF-verhalen van de afgelopen tijd, en het won in 2016 dan ook de prestigieuze Arthur C. Clarke Award. Een geweldige zet dus van Iceberg Books om dit eerste deel van een trilogie ook in het Nederlands aan te bieden. Zal het de fans hier net zo bekoren?

Het omvangrijke verhaal draait om de overlevingsstrijd tussen diverse (menselijke) rassen, nadat de Aarde lang geleden door toedoen van de mensheid zelf is vergaan. Tijdens voorziene ruimtemissies is gezocht naar een nieuwe thuisplaneet, waarop de mensheid voortgezet kan worden, maar door allerlei factoren is dit een zeer lastige onderneming gebleken. Gelukkig is daar het ruimteschip Gilgamesh, waarop een hoofdbemanning samen met duizenden in suspensie zijnde mensen door de sterren reist. Het schip, met aan boord dus de nalatenschap van de mensen, kan eeuwen rondreizen zonder dat de mensen een dag ouder worden. Op zoek dus naar een nieuw begin, naar een geterraformeerde wereld die voorbereid is op menselijk leven.

Wanneer men na talloze jaren eindelijk stuit op een schijnbaar geschikte planeet, vergelijkbaar met de Aarde, is de bemanning hoopvol gestemd. Ze zetten dus ook alles op alles om hier hun basis op te zetten. Maar dit nieuwe Eden is niet wat het lijkt. In een ver verleden, toen de Aarde al in haar staat van verval aan het geraken was, heeft een speciaal onderzoeksteam een bepaald nano-virus op de planeet losgelaten, en lieten ze apen voet aan wal zetten, in de hoop dat ze in de toekomst een samenleving met hen kunnen opbouwen. Wat niemand echter weet is dat het snelontwikkelende en superslimme virus zich niet op de apen heeft gevestigd, maar door allerlei insecten is opgenomen. Daardoor leven er nu machthebbende spinnen op de planeet, die met hun bewustzijn gigantische ontwikkelingen doormaken.

Zal de bemanning van de Gilgamesh de confrontatie aan durven gaan? Willen ze de complete mensheid op het spel zetten om met het spinnenvolk te wedijveren voor de leefbare planeet? Wie zijn de echte erfgenamen van deze nieuwe aarde?

Zoals bij zoveel SF-verhalen geeft een simpele samenvatting slechts een beknopt beeld van het zeer gedetailleerde en technische plot. Het is onmogelijk om dit kundig neergezette verhaal in enkele alinea’s samen te vatten, en dus raden we aan het echt zelf te ervaren. Geloof ons: het zal je niet teleurstellen. Oké, bewuste spinnen die op een planeet een heuse samenleving aan het opbouwen zijn, klinkt wellicht wat vreemd, maar de manier waarop Tchaikovsky deze spinnen een eigen stem geeft, is werkelijk briljant en geeft een unieke leeservaring. 

De menselijke personages in het boek – voornamelijk leden van de hoofdbemanning van de Gilgamesh – kennen ieder eigenschappen die we in onze huidige tijd zo goed kennen, en die in dit boek de grondslag zijn geweest voor de ondergang van de Aarde. Hebzucht, discriminatie op grond van geslacht en ras, empathie, maar ook machtswellust en arrogantie zijn de herkenbare thema’s die een belangrijke rol spelen in de keuzes die worden gemaakt. Van de ambitieuze leider Guyen tot de brute legeraanvoerder Karst, en van de empathische classicus Holsten tot de doortastende technicus Lain; het zijn stuk voor stuk knap uitgewerkte karakters, die de acties in het boek geloofwaardig maken. Maar de echte sterspelers zijn de spinnen. Door toedoen van Inzichten kunnen zij kennis en ervaringen doorgeven aan volgende generaties, en zo hun bewustzijn blijven ontwikkelen. Het is opzienbarend hoe de spinnen technische uitvindingen doen, die van nut zijn voor oorlogvoering, staduitbreiding, wapenontwikkeling en zelfs tastbaar contact met een goddelijke satelliet. Werkelijk een genot om als lezer te ontdekken met welke spitsvondige inventies de spinnenkolonie zichzelf tot een ware beschaving etaleert.

De kracht van dit boek is de originaliteit, de vernuftige uitwerking van de plot en de manier waarop Tchaikovsky het geheel opbouwt. Het is gewoonweg subliem, en dus meer dan terecht dat het als één van de klassieker in het genre wordt gerekend. Laten we hopen dat de ambitie van Iceberg Books verwezenlijkt zal worden en dat zeker dit boek haar weg vindt naar een groot (menselijk) publiek! En vervolgens op naar het vervolg, dat dit najaar al verschijnt.